Pomiar Edukacyjny

Dziedzina pomiaru edukacyjnego jest w Polsce w bardzo niedojrzałym stadium. Od lidera w tej dziedzinie, którym jest USA, dzieli nas kilkadziesiąt lat doświadczeń. Pod pojęciem „pomiar edukacyjny" rozumiemy tu przygotowywanie, przeprowadzanie i analizę wyników testów kompetencji. Nie ma to nic wspólnego z testami, które znamy z własnego szkolnego doświadczenia. Jest natomiast bliskie testom psychologicznym, np. testom IQ. Prawidłowo opracowane testy pozwalają bardzo precyzyjnie i rzetelnie mierzyć kompetencje uczniów na wszystkich poziomach edukacji. Dzięki temu dostarczają wiedzy na temat osiągnięć edukacyjnych uczniów, pozwalając zmaksymalizować efektywność procesu nauczania na poziomie indywidualnym uczniów, na poziomie klasy, szkoły, jak i całego systemu edukacyjnego. Jest to trend światowy, do którego Polska chce dołączyć. Stąd zapotrzebowanie na specjalistów w dziedzinie pomiaru edukacyjnego.

Warto dodać, że metodologia testów ma uniwersalne zastosowanie do budowania skal w badaniach psychologicznych, społecznych, politycznych i marketingowych, zarówno podstawowych, jak i stosowanych. Poznanie najbardziej zaawansowanej technologii w tym zakresie dostarczy unikalnych umiejętności o bardzo szerokim spektrum zastosowań wszędzie tam, gdzie pomiar zjawisk opiera się o techniki kwestionariuszowe.

Studia z zakresu pomiaru edukacyjnego w UJ organizowane są dzięki środkom przekazanym przez Instytut Badań Edukacyjnych, które Wydział Filozoficzny UJ pozyskał wygrywając postępowanie przetargowe. Przygotowanie wysokiej jakości dokumentacji przetargowej opartej na koncepcji programu było możliwe dzięki wielkiemu zaangażowaniu doktorantów z Zakładu Socjologii Gospodarki, Edukacji i Metod Badań Społecznych:  Pauliny Skórskiej i Macieja Koniewskiego.

Idea zorganizowania studiów w zakresie pomiaru edukacyjnego w Krakowie spotkała się z pozytywną reakcją środowiska czołowych światowych naukowców w tej dziedzinie. Na nasze zaproszenie zgodzili się przyjechać do Krakowa absolutnie najlepsi z najlepszych, m.in. Ronald K. Hambleton, Stephen G. Sireci, Chris T. Han, Wilco Emons, Cees Glas, Wim J. van der Linden, Rianne Janssen, Maciej Jakubowski i Christian Monseur.

Są to czołowi specjaliści z ośrodków uniwersyteckich w Massachusetts (USA), Twente, Tilburg (Holandia), Leuven (Belgia), a także skupionych wokół projektu PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) i OECD w Paryżu.

W nasz program zaangażowali się także czołowi polscy psychometrycy prof. Jerzy Brzeziński i prof. Roman Konarski. Zajęcia przygotowujące ze statystyki będą pod opieką prof. Sokołowskiego z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Celem studiów jest wykształcenie specjalistów w dziedzinie pomiaru edukacyjnego, mówiąc szerzej w psychometrii. Specjalistów tego typu jest bardzo niewielu nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie Środkowo - Wschodniej, a nawet w krajach wysoko rozwiniętych. Natomiast z pełnym przekonaniem można powiedzieć, że w regionie nie ma psychometryków, którzy mieli szansę odebrać wykształcenie u tej klasy specjalistów.

Studia trwają cztery semestry. Pierwszy semestr będzie skrócony, bowiem rozpocznie się na przełomie marca/kwietnia 2012 r. z wyjątkiem zajęć z matematyki, które mogą rozpocząć się wcześniej. Poszczególne kursy odbywać będą się w trybie kilkudniowych zjazdów (w ciągu tygodnia i/lub weekendowych).

Program studiów, skonstruowany po konsultacjach z zaproszonymi profesorami, odpowiada najlepszym programom studiów tego typu na świecie. Zawiera on elementy nauki metodologii badań edukacyjnych, pomiaru dydaktycznego, budowy narzędzi pomiarowych (testów), klasycznej teorii testów, teorii reakcji na pozycję (Item Response Theory). W ramach studiów przeprowadzony zostanie także kurs obsługi programu statystycznego Stata.

„this kind of curricula has been proven effective in many measurement programs"

[program studiów] „follows curricula of many successful measurement programs in US universities"

„I believe the project aims to grow educational measurement leaders for Polish education systems, and in educational setting"

„with Professor Sireci, the program is now stronger than ever"

„having Ron Hambleton's name on the program will change the game itself"

Chris T. Han, GMAC, Washington, USA

Pożądane jest, by uczestnicy takiego programu posiadali przygotowanie z zakresu podstaw statystyki (znajomość co najmniej regresji liniowej). Odpowiednie repetytorium ze statystyki (m.in. estymacja parametrów metodą największej wiarygodności) oraz wprowadzający kurs z matematyki (algebra liniowa i podstawy rachunku różniczkowego) odbędzie się jednak na początku studiów, aby ułatwić uczestnikom percepcję bardziej zaawansowanych tematów wykładanych na kolejnych semestrach.

Zajęcia realizowane w ramach programu dla doktorantów „Pomiar edukacyjny" stanowią podstawę do rozliczenia wymaganych przez regulamin studiów doktoranckich punktów ECTS. W tej sprawie podjęta została stosowna uchwała Rady Wydziału Filozoficznego.